آیا طالبان در مسیر انزوای دهه هفتاد خورشیدی می‌رود؟
هفتادوهشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل هفته پیش در نیویارک بدون حضور نماینده طالبان برگزار شد.افغانستان که تا سه سال پیش عضو فعال سازمان ملل بود، هیچ دولتی به نمایندگی از آن در نشست شرکت نکرد. نماینده دولت پیشین کرسی کشور را بدون پشتوانه دولتی نزد خود نگهداشته است.
نشست امسال از جهت‌های مختلف هم برای افغانستان و هم برای طالبان اهمیت ویژه داشت. اصولاً، کشورهای عضو بعد از یک سال رایزنی و ارزیابی مسائل و چالش‌های بین‌المللی، موضع شان را در قبال کشورهای دیگر در نزد نمایندگان دولت‌های عضو سازمان ملل اعلام می‌کنند.
طالبان پس از دو سال لابیگری و ارائه یک تصویر دستکاری شده مثبت از خود، انتظار داشت که کشورهای جهان در این نشست با این گروه برخورد گرم‌تر کنند. یعنی، طالبان را به عنوان یک واقعیت سیاسی و حاکم بر افغانستان بپذیرند و سطح ارتباطات و کار با آن را گسترش دهند. برخلاف انتظار این گروه، کشورهای مهم منطقه و جهان، نگرانی‌های شان را از وضعیت افغانستان تحت حاکمیت طالبان ابراز داشتند.
عربستان سعودی که در دوره اول حکومت‌داری طالبان در دهه هفتاد خورشیدی، یکی از سه کشوری بود که دولت طالبان را به رسمیت شناخته بود، حالا وزیر خارجه‌اش در نشست سازمان ملل از وضعیت افغانستان ابراز نگرانی کرد. فیصل بن فرحان گفت: «افغانستان نباید پناهگاه امن تروریست‌ها باشد.»
همین‌گونه، قطر که در برگشت طالبان به قدرت نقش حیاتی را بازی کرد، از وضعیت ناراض است. امیر قطر در سازمان ملل از طالبان خواست که اشتباهات گذشته را تکرار نکند.
حتا پاکستان، یار و متحد دیرین طالبان، نیز از وضعیت دل خوشی ندارد و متحدان طالبان دردسر امنیتی جدی برای این کشور شده اند. انوارالحق کاکر، نخست وزیر موقت پاکستان در سازمان ملل گفت که در مورد تهدید تروریسم از خاک افغانستان نگران است.
برعلاوه، ایران و تقریباً رهبران ۹ کشور مهم دیگر در قضیه افغانستان نیز موضع مشابهی داشتند و از حاکمیت طالبان ابراز نگرانی کردند.
پیام این نگرانی‌ها برای طالبان بسیار واضح است: شما با غلبه نظامی و فشار بر مردم عام افغانستان به قدرت رسیده اید، اما ملاک تعامل کشورها با شما، رفتار تان است.
نشانه‌های آشتی‌ناپذیری جهان با طالبان تنها به نشست سازمان ملل خلاصه نمی‌شود. رابطه طالبان با جهان در دو سال گذشته سیر نزولی داشته است. کشورهای منطقه که اکثر شان در اوایل از برگشت طالبان خشنود بودند، در ماه‌های اخیر نارضایتی در سیمای شان هویدا شده است. چین تنها کشوری است که رابطه‌اش با طالبان را با فرستادن سفیر جدید به کابل ارتقا داده است. گفته می‌شود که دلیل آن ناگزیری‌ها و تهدید امنیتی ایغورها است که طالبان به آنها پناه داده است.
اما رابطه‌ای که توجه همه را به خود جلب کرده، رابطه امریکا با طالبان است که تعریف آن در دو سال گذشته کمی دشوار بوده است. بسیاری‌ها این رابطه را برای حفظ حاکمیت این گروه در افغانستان حیاتی می‌دانند.
واشنگتن در این دوسال بارها اعلام کرده که تعامل و موضع‌گیری‌اش در قبال طالبان و اهدای بیش از ۲ میلیارد دالر کمک مالی به افغانستان، فقط به دلیل حمایت از مردم و جلوگیری از بحران بشری در افغانستان است که به گفته سازمان‌های خیریه بین‌المللی با خطر جدی گرسنگی و بحران اقتصادی روبه‌روست.
بسیاری از تحلیل‌گران رابطه طالبان و امریکا را در این مدت یک رابطه ناخواسته می‌دانند که احتمالاً به منظور کنترول افکار عامه در امریکا است. با توجه به این که بایدن از نظر بخش مهمی از رای‌دهندگان مقصر سقوط دولت پیشین افغانستان و وضعیت آشفته پس از آن است، او می‌کوشد تا انتخابات ۲۰۲۴ ریاست جمهوری در امریکا وضعیت در افغانستان از هم نپاشد و دستاویزی به رقیب انتخاباتی‌اش ندهد.
بسیاری‌ها باور دارند که تاریخ انقضا این رابطه ناخواسته با برگزاری انتخابات پایان می‌یابد و خبری از تعامل و کمک چهل میلیونی هفته‌وار امریکا به طالبان نخواهد بود و دولت طالبان به دنبال آن در مسیر فروپاشی قرار خواهد گرفت.
