آغاز اجلاس رهبران بریکس؛ بیش از ۴۰ کشور برای پیوستن به این بلوک تجاری ابراز علاقه کرده‌اند

رهبران کشورهای عضو بریکس - برازیل، روسیه، هند، چین و افریقای جنوبی - در ژوهانسبورگ گردهم آمده‌اند تا عضویت بیش از ۲۰ کشور از جمله ایران را در این گروه بررسی کنند. افزایش تنش‌های جهانی و رقابت شدید چین و امریکا گسترش این بلوک را فوریت بخشیده است.

سیریل رامافوزا، رئیس جمهور افریقای جنوبی، صبح روز سه‌شنبه، میزبان شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین، حامی اصلی گسترش این گروه بود. انتظار می‌رود دیگر رهبران این گروه نیز اواخر سه‌شنبه وارد ژوهانسبورگ شوند.

لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا،‌ رئیس‌جمهور برازیل و نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند از امروز تا دو روز دیگر در این نشست حضور دارند.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، که به اتهام جنایات جنگی در اوکراین براساس حکم دادگاه بین‌المللی کیفری تحت پیگرد است، به افریقای جنوبی سفر نمی‌کند و از طریق لینک ویدیویی در آن سخنرانی خواهد کرد.

رئیس جمهور افریقای جنوبی، در سخنرانی پیش از این نشست گفت: «بریکس توسعه یافته، از گروهی از کشورهای با نظام‌های سیاسی متفاوت نمایندگی می‌کند که تمایل مشترکی برای داشتن نظم جهانی متعادل‌تر دارند».

بررسی عضویت متقاضیان جدید

مقام‌های افریقای جنوبی می‌گویند بیش از ۴۰ کشور برای پیوستن به بریکس ابراز علاقه کرده‌ و از این میان، نزدیک به ۲۲ کشور به گونه رسمی درخواست عضویت داده‌اند.

ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر، الجزایر، آرژانتین، قزاقستان، بولیویا، کیوبا، اندونزیا، اتیوپیا، گابون و کوموروس از جمله کشورهایی هستند که درخواست پیوستن به این بلوک را داده‌اند.

چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان طرفدار توسعه این گروه است، زیرا امیدوار است که گسترش آن که در حال حاضر حدود ۴۰ درصد از جمعیت و یک‌چهارم تولید ناخالص داخلی جهان را در خود جای داده، بتواند بر جهت‌گیری‌های جهانی آن تاثیر بگذارد.

روسیه نیز که با ورود به جنگ اوکراین در برابر غرب قرار گرفته،‌ خواهان آوردن اعضای جدید به این بلوک است تا با انزوای خود مقابله کند. افریقای جنوبی هم از گسترش آن حمایت کرده است.

اما هند که نگران سلطه چین بر این بلوک است، درباره شتاب در پذیرش اعضای جدید هشدار داده است. برازیل هم نگران است که گسترش بریکس، نفوذش را کمرنگ کند.

هرچند بحث گسترش احتمالی بریکس هنوز به جایی نرسیده، تعهد این گروه برای تبدیل شدن به قهرمان کشورهای جنوب در حال توسعه و ارائه جایگزینی برای نظم جهانی تحت سلطه کشورهای ثروتمند غربی، توجه را به خود جلب کرده است.

عنوان بریکس از حروف اول نام‌های کشورهای برازیل، روسیه، هند، چین و افریقای جنوبی است
عنوان بریکس از حروف اول نام‌های کشورهای برازیل، روسیه، هند، چین و افریقای جنوبی است

نظریه تشکیل گروه اقتصادی «بریک»، که در ابتدا شامل افریقای جنوبی نمی‌شد، در سال ۲۰۰۱ توسط جیم اونیل، اقتصاددان ارشد گلدمن ساکس در یک مقاله پژوهشی، که بر پتانسیل رشد برازیل، روسیه، هند و چین تاکید داشت، مطرح شد.

این بلوک بعدا به طور رسمی به ابتکار روسیه در سال ۲۰۰۹ تاسیس شد تا نظم جهانی تحت سلطه امریکا و متحدان غربی آن را به چالش بکشد.

افریقای‌جنوبی یک سال بعد به آن پیوست و «بریک» تبدیل به «بریکس» شد. نشست سران این بلوک هر سال در یکی از کشورهای عضو برگزار می‌شود.