تعلیق توافق غلات دریای سیاه؛ روسیه می‌گوید اوکراین مقصر است

روسیه اجرای توافقنامه‌ای را که با میانجیگری سازمان ملل برای صادرات غلات اوکراین از دریای سیاه حاصل شد، از روز دوشنبه، ۲۶ سرطان متوقف کرد. این خبر تنها چند ساعت پس از حمله به پل کریمه اعلام شده است. در این حمله پدر و مادری کشته و دخترشان زخمی شد.

کاخ کرملین اعلام کرد: «توقف قرارداد غلات از طریق دریای سیاه با میانجیگری سازمان ملل و ترکیه برای مبارزه با بحران جهانی غذایی که با حمله روسیه به اوکراین وخیم‌تر شده، ارتباطی با حمله به پل ندارد.»

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین به خبرنگاران گفت: «در واقع، قراردادهای دریای سیاه امروز اعتبار خود را از دست دادند. بخشی از قراردادهای دریای سیاه، که مربوط به روسیه است، تاکنون اجرایی نشده است، بنابراین، بهتر است به این قرارداد خاتمه بدهیم.»

ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه هم گفت: «روسیه به ترکیه، اوکراین و سازمان ملل متحد اطلاع داده که مسکو با تمدید این توافق مخالف است.»

روسیه و اوکراین دو تولیدکننده عمده محصولات زراعتی در جهان و بازیگران اصلی در بازارهای گندم، جو، جواری، تخمک آفتابگردان و روغن آفتابگردان هستند. روسیه همچنین در بازار کود مسلط است.

تعلیق قرارداد از سوی روسیه

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، هم هفته گذشته گفته بود: «بخش‌های توافق مربوط به روسیه اجرا نشده است و به همین دلیل به تعلیق مشارکت روسیه برای تمرکز ذهن‌ها فکر می‌کند و روسیه پس از برآورده شدن شرایطش به توافق بازمی‌گردد.»

برای متقاعد کردن روسیه به موافقت با قرارداد دریای سیاه، یک قرارداد سه‌ساله نیز در جنوری ۲۰۲۲ منعقد شد که بر اساس آن مقامات سازمان ملل موافقت کردند به روسیه کمک کنند تا صادرات مواد غذایی و کود خود را به بازارهای خارجی برساند.

در حالی که صادرات مواد غذایی و کود روسیه مشمول تحریم‌های غرب اعمال شده پس از حمله روسیه نیست، مسکو گفته که محدودیت‌ها در پرداخت‌ها، تدارکات و بیمه به عنوان مانعی برای محموله‌ها بوده است.

روسیه پارسال سه بار با تمدید قرارداد دریای سیاه موافقت کرد، اما برای مدت کوتاهی مشارکت خود را در پایان اکتبر در پاسخ به حمله پهپادی به ناوگان خود در کریمه به حالت تعلیق درآورد.

پوتین افزود: «ما توانایی توقف این مشارکت را داریم، اما اگر وعده‌هایی را که به ما داده‌اند اجرایی کنند، ما بلافاصله به این توافق خواهیم پیوست.»

روسیه همچنین از کمبود رسیدن غلات کافی به کشورهای فقیر شکایت کرده است. سازمان ملل متحد استدلال کرده که این ترتیبات با کمک به کاهش بیش از ۲۰ درصدی قیمت مواد غذایی در سطح جهان به نفع این کشورها بوده است.

توقف قرارداد غلات تنها چند ساعت پس از حمله تروریستی به پلی که روسیه را به کریمه الحاق شده به روسیه متصل می‌کند، انجام شد.

تصاویر تأیید نشده نشان می‌دهند که بخشی از جاده روی پل شکافته شده و در یک طرف با موانع فلزی به شکل کمان درآمده است. تصاویر دوربین‌ها نشان می‌دهد که رانندگان بلافاصله پس از حادثه متوقف‌ شدند.

ارتش اوکراین گفته که این حمله می‌تواند نوعی تحریک از سوی خود روسیه باشد، اما رسانه‌های اوکراینی به نقل از منابع ناشناس می‌گویند که سرویس امنیتی اوکراین پشت این حادثه بوده است.

روسیه اوکراین را مسئول حمله به این پل در اکتبر گذشته دانست و گفت که این حمله توسط اطلاعات ارتش اوکراین و کایرلو بودانوف، مدیرآن سازماندهی شده است. اوکراین ماه‌ها بعد به طور غیرمستقیم به این حمله اعتراف کرد.

پس از حمله اکتبر، روسیه درحملاتی تلافی‌جویانه علیه شهرهای اوکراین منابع برق را هدف قرار داد. پوتین دستور تعمیر پل را داد و حتی یک مرسدس بنز را از آن عبور داد.