پیام نخست‌وزیر قطر به رهبر طالبان چه بود؟
براساس اطلاعات تازه، شیخ عبدالرحمان آل‌ثانی، نخست‌وزیر قطر در دیدار با رهبر طالبان در قندهار، درباره آزادی گروگان‌های امریکایی، تقویت جایگاه زنان و مبارزه با داعش گفت‌وگو کرد. پاسخ هبت‌الله آخندزاده به آقای آل‌ثانی در دیدار ۲۲ ماه ثور مشخص نیست.
یک مقام قطری که از محتوای دیدار دوجانبه طرف طالبان و قطر آگاه است، به شرط افشا نشدن هویتش می‌گوید که این دیدار از اهمیت زیادی برخوردار بود.
شمار دقیق گروگان‌های خارجی و امریکایی در افغانستان مشخص نیست، اما مقام‌های امریکایی پیشتر گفته بودند که «چند شهروند» امریکایی در افغانستان در بازداشت هستند.
در مورد جایگاه زنان نیز رهبر طالبان فرمان‌های متعددی برای حذف آنها از جامعه صادر کرده که شامل ممنوعیت آموزش، کار و رفتن به پارک هم می‌شود.
داعش نیز از زمان به قدرت رسیدن طالبان حملات مرگباری در افغانستان انجام داده که تلفات سنگینی برجا گذاشته است. بیشتر حملات داعش به شیعیان، اهل تصوف، مراکز دیپلوماتیک و نیروهای طالبان بوده است.
منابع ما می‌گویند که در دیدار ماه پیش بین نخست‌وزیر قطر و رهبر طالبان، این مسئله نیز مطرح شده است که عناصر تازه‌ای به توافقنامه بین امریکا و طالبان اضافه شود.
پیشتر گزارش شده بود که عبدالرحمان آل‌ثانی حاوی پیامی از امریکا به رهبر طالبان است.
براساس این پیشنهاد تازه، مسئله زنان و مبارزه با تروریسم به توافقنامه دوحه افزوده شود. هرچند در توافقنامه دوحه مسئله جلوگیری از فعالیت‌های تروریستی با این مضمون آمده است: «هرگونه گروه یا فرد را از تهدید امنیت ایالات متحده و متحدانش ممانعت خواهد کرد، جلو سربازگیری، آموزش و تمویل آنها را خواهد گرفت و مطابق تعهداتش در این موافقت‌نامه از آنها میزبانی نخواهد کرد.» اما جزئیات بیشتر درباره مبارزه با تروریسم که تازه به رهبر طالبان براساس این منابع پیشنهاد شده است، در دست نیست.
در این میان، نخست‌وزیر قطر هیچ پیشنهادی مبنی بر به رسمیت شناختن اداره طالبان به رهبر این گروه نداده است. مقام قطری می‌گوید ادبیات شیخ عبدالرحمان خیلی شبیه موضع امریکا و جامعه جهانی بود که می‌گوید رسمیت طالبان در صورتی ممکن است که این گروه به حقوق اساسی زنان و اقلیت‌ها به عنوان پیش‌شرط به رسمیت شناخته شدن احترام بگذارد.
فضای این جلسه بین رهبر طالبان و نخست‌وزیر قطر مثبت ارزیابی شده و ملا هبت‌الله آخندزاده گفته است که در مذاکره با جامعه جهانی باز است.
امریکا پیشتر دست‌کم دو بار رسما با گروه طالبان در قطر و امارات متحده عربی مذاکره کرده است که در این مذاکرات نمایندگان وزارت خارجه، سازمان اطلاعات مرکزی و اداره توسعه بین‌المللی امریکا حضور داشته‌اند.
اولین دیدار بین نمایندگان امریکا و طالبان در ۲۹ و ۳۰ جون ۲۰۲۲ در دوحه انجام شد که در آن توماس وست، نماینده ویژه امریکا برای افغانستان، از ادامه فعالیت القاعده، داعش و دیگر گروه‌های تروریستی در افغانستان ابراز نگرانی کرد. در این دیدار امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، هیئت کابل را نمایندگی می‌کرد.
دیدار دوم نمایندگان امریکا به رهبری توماس وست با ملا یعقوب مجاهد، وزیر دفاع طالبان در هفتم دسامبر در امارات متحده عربی انجام شد که در آن نیز دو طرف درباره کمک مالی به افغانستان تحت کنترول طالبان و مبارزه با گروه‌های تروریستی گفت‌وگو کردند.
هرچند ظاهرا این اولین دیدار رهبر طالبان با یک هیئت خارجی نبوده است. براساس گزارش‌ها، او پیش از این نمایندگان ارشد سپاه پاسداران ایران را درباره تاسیس لشکر چهل هزار نفری بر اساس مشوره هیئت ایرانی دیده است. از جانب دیگر، او چهار افسر ارشد سازمان اطلاعات ارتش پاکستان را نیز مرتب می‌بیند.