پنج تاثیر آشوب‌های پاکستان بر افغانستان
تحولات و رویدادهای افغانستان و پاکستان از دیرباز بر همدیگر تاثیر داشته اند. هر اتفاقی در افغانستان افتاده اثرات آن در آن سوی مرز جنوبی نمایان شده و برعکس، اگر اتفاقی در پاکستان افتاده، افغان‌ها از سود و زیان آن بی‌نصیب نمانده‌اند.
البته، بسیاری‌ها بر این باور اند که تحولات افغانستان تا حالا بیشتر به نفع پاکستان بوده تا افغانستان. شاید به همین علت، شهروندان افغانستان توجه ویژه‌ای به رویدادهای پاکستان دارند و گاهی در ته دل شان از آن چه که در این کشور روی می‌دهد،چندان ناراض به نظر نمی‌رسند.
با دستگیری عمران خان و واکنش‌های گسترده و خشونتبار طرفداران او، از جمله حمله به مقر ارتش در روالپندی، بوی یک بحران سیاسی خطرناک به مشام می‌رسد. زلمی خلیلزاد، نماینده سابق امریکا در افغانستان در مورد افتادن نهادهای اساسی این کشور در دام هرج و مرج هشدار داده است.
به نظر می‌رسد که تحولات و آشوب‌های اخیر پاکستان حداقل پنج اثر بر افغانستان خواهد داشت:
نخستین پیامد آشوب‌های پاکستان برای افغانستان تاثیرات اقتصادی آن است. از آن جا که بخشی از نقاط ناآرام در روزهای اخیر مناطق هم مرز با افغانستان اند، کار صادرات و واردات میان دو کشور را می‌تواند با مشکل رو به رو سازد. این اتفاق احتمالاً مشکلات اقتصادی و مالی در افغانستان را افزایش خواهد داد.
دومین پیامد احتمالی آشوب‌های پاکستان می‌تواند افزایش ناامنی‌ها در این طرف مرز باشد. اکثر کسانی که علیه حکومت شهباز شریف و ارتش پاکستان در حمایت از عمران خان به میدان آمده اند، پشتون و هم‌تبار عمران خان و عمدتاً از مناطق مرزی و قبایلی هستند.
این می‌تواند رفت‌وآمد گروه‌های مسلح را از آن سوی مرز به افغانستان به طور چشمگیری افزایش دهد.
این گروه‌های مسلح طالبان را مهمترین حامی استراتیژیک و متحد فکری خود می‌دانند و انتظار دارند همان‌طور که در بیست سال حضور غرب در افغانستان طالبان را کمک کردند، این گروه نیز در این روزهای دشوار به جای اتخاذ سیاست خنثا از این شبه نظامیان حمایت فعال و جدی کند.
سومین تاثیر بی‌ثباتی در پاکستان، احتمالا به چالش کشیده شدن محاسبات اقتصادی و سیاسی چین در پاکستان و افغانستان است.
چین با همکاری پاکستان تلاش دارد که خود را به اهداف اقتصادی‌اش در افغانستان و از آن طریق به دیگر کشورهای منطقه، به ویژه آسیای میانه نزدیک کند. اگر آشوب پاکستان به زودی مهار نشود، چین دچار بلاتکلیفی سیاسی و حتا استراتژیک خواهد شد.
چهارمین تاثیر آشوب‌های فعلی پاکستان بر پناهندگان افغانستان است، به ویژه آنانی که در تلاش اند از این کشور راهی برای رفتن به کشورهای غربی پیدا کنند.
اگر سفارت‌های غربی به دلیل نگرانی‌های امنیتی ارائه خدمات قنسولی در پاکستان را کاهش دهند یا به حالت تعلیق در بیاورند، روند رسیدگی به درخواست‌های پناهجویان افغان مختل خواهد شد.
نهایتاً، این احتمال را نیز نمی‌توان از نظر دور داشت که برخورد حذفی ارتش و دو حزب سنتی و برسر اقتدار که نماینده منافع الیت پنجاب و سند هستند، با عمران خان گرایش‌های جدایی‌طلبانه را در میان پشتون‌های هوادار نخست وزیر ستبق تقویت کند.
خیبرپختونخوا پایگاه سنتی حزب تحریک انصاف است. طبقه حاکمه ناکام و نهادهای حکمفرما از زمان تاسیس پاکستان پشتون‌های این ایالت را سرکوب و محروم کرده اند.
این نکته را نباید نادیده گرفت که هواداری گسترده از عمران خان ریشه در مشکلات عمیق پاکستان و ناکامی الیت این کشور در چند دهه گذشته دارد. طرفداران عمران خان در او چهره یک منجی را می‌بینند که احتمالا آنان را از وضعیت مصیبت‌بار کنونی نجات داده می‌تواند.
قوی شدن گرایش‌های جدایی‌طلبانه می‌تواند بر بخشی از پشتون‌های افغانستان نیز تاثیر بگذارد که پس از ظهور جنبش تحفظ پشتون‌ها به رهبری کسانی چون منظور پشتین، تحرکات جدایی طلبانه و به چالش کشیدن الیت پنجابی و سندی در پاکستان امیدوار شده اند.
