بین دو دوست؛ طالبان زیر فشار حکومت و تحریک طالبان پاکستانی چه تصمیم خواهد گرفت؟

امان فرهنگ

افغانستان اینترنشنال

اسلام‌آباد پس از سفر وزیر دفاع و رئیس آی‌اس‌آی به کابل اعلام کرد که دو طرف درباره فعالیت گروه‌های تروریستی از جمله مبارزه مشترک در برابر داعش و طالبان پاکستانی توافق کرده‌اند.

طالبان نیز در اعلامیه خود از بحث درباره «نگرانی‌های امنیتی» یاد کرده، اما هیچ نامی از «تحریک طالبان پاکستانی» نبرده است.

وزیر دفاع و رئیس آ‌ی‌اس‌آی پاکستان پس از افزایش ناامنی و فعالیت‌ تحریک طالبان در این کشور به کابل سفر کردند. حمله‌هایی که اسلام‌آباد باور دارد بخشی بزرگ آن از خاک افغانستان سازماندهی می‌شود.

طالبان پاکستانی، گروه اصلی مخالف دولت پاکستان به شمار می‌رود که پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، حملات خود در برابر دولت پاکستان را به شدت افزایش‌ داده است.

مقام‌های پاکستانی بارها گفته‌اند تحریک طالبان پاکستانی در خاک افغانستان پناهگاه دارند. این مقام‌ها خواهان نابودی این پناهگاه‌ها شده‌ و به گونه‌ای به گروه طالبان افغانستان هشدار داده‌اند که اگر جلو فعالیت تحریک طالبان پاکستانی در خاک افغانستان را نگیرد، اسلام‌آباد وارد اقدام خواهد شد.

اسلام‌آباد می‌گوید که در این سفر با طالبان توافق شده است که در برابر رشد فعالیت تروریسم از جمله داعش و تحریک طالبان پاکستان به گونه‌ مشترک و همه‌جانبه کار کنند.

هر چند دو طرف در اعلامیه‌های‌شان جزئیات زیادی نداده‌اند اما از این اعلامیه‌ها برمی‌آید که پاکستان می‌خواهد بر طالبان فشاور وارد کند تا این گروه در برابر طالبان پاکستانی ایستادگی کند.

با این حال تفاوت‌هایی در بیانیه‌های اسلام‌آباد و طالبان دیده می‌شود. طالبان در اعلامیه‌اش نامی از «تحریک طالبان پاکستانی» نبرده و نگفته است که با پاکستان چه توافقی صورت گرفته است.

طالبان می‌گوید وزیران دفاع، داخله، خارجه و رئیس استخبارات این گروه به گونه مفصل درباره «نگرانی‌های امنیتی» با هیات پاکستانی بحث کرده‌اند.

وزارت دفاع طالبان درباره دیدار با مقام‌های پاکستانی هیچ معلوماتی نداده است، پیش از این در تنش‌های مرزی بین دو طرف، ملا یعقوب واکنش‌های تندی در برابر پاکستان نشان داده است.

منابع معتبر می‌گویند که طالبان هدف اصلی این سفر را پنهان می‌کند. در واقع از طالبان خواسته شده است که به طالبان پاکستانی فشار بیارود تا جنگ را متوقف کند و عملیات بهاری خود را آغاز نکند.

نکته اصلی این است که آیا طالبان در مقابل کشوری‌ که هم در یک‌ونیم سال گذشته در مجامع بین‌المللی از این گروه دفاع کرده و هم در گذشته، میزبان رهبران این گروه بوده است، ایستادگی خواهد توانست.

گروهی‌ که با حمایت پاکستان به قدرت رسید و کابینه آن نیز سال گذشته پس سفر فیض حمید، رئیس پیشین آی‌اس‌آی به کابل تشکیل شد.

داعش و طالبان پاکستانی دو نگرانی مهم پاکستان از خاک افغانستان است.

طالبان بارها فعالیت داعش در افغانستان را تکذیب کرده است اما به طالبان پاکستان اشاره‌ای نداشته است. این در حالی است که برخی از رهبران تحریک طالبان پاکستانی در سال روان خورشیدی در مناطق شرقی افغانستان کشته شده‌اند.

طالبان با دو فشار جدی مواجه است. از یک طرف فشار دولت پاکستان و از طرف دیگر فشار تحریک طالبان پاکستانی، که با این گروه هم‌فکر و همکار بوده است.

منابع معتبر گفته‌اند که طالبان از رهبران طالبان پاکستانی در کابل میزبانی می‌کند.

حالا آیا طالبان می‌تواند یا می‌خواهد اعتماد طالبان پاکستانی را بشکند و در برابر این گروه قد علم کند؟

گروهی‌ که با اعتماد طالبان وارد گفتگوهای صلح با دولت پاکستان شد.

گفتگوهای طالبان پاکستانی و حکومت پاکستان

گفتگوهای صلح دولت پاکستان با تحریک طالبان پاکستانی در ماه اکتبر سال ۲۰۲۱ در زمان نخست وزیری عمران خان آغاز شد.

این گفتگوها به میزبانی و میانجی‌گری طالبان افغانستان از جمله سراج‌الدین حقانی صورت گرفت.

این نشان می‌دهد که طالبان پاکستان چقدر با طالبان افغانستان نزدیک است و این دو گروه به همدیگر اعتماد دارند.

مقام‌های ارشد پاکستان برای گفتگو با طالبان پاکستانی به افغانستان سفر کردند و چندین نشست در ولایت خوست افغانستان با میانجی‌گری سراج‌الدین حقانی برگزار شد.

این گفتگوها دیر دوام نکرد و طالبان پاکستانی، اسلام‌آباد را به تعهدشکنی متهم کرد.

اکنون که گفتگوهای صلح به نتیجه نرسیده، اسلام‌آباد راه نظامی و زور را در پیش گرفته و می‌خواهد طالبان پاکستانی را توسط همتای افغانی‌اش زمین‌گیر کند.

حالا بیشتر از طالبان پاکستان، طالبان افغانستان زیر فشار قرار خواهد گرفت. زیرا اگر اعتماد طالبان پاکستان نسبت به طالبان افغانستان از بین برود، دردسری برای طالبانی ایجاد خواهد شد که اکنون ادعای حکومت‌داری و حاکمیت در یک کشور را دارد.

پس از انتقادهای تند پاکستان در این اواخر از طالبان و فعالیت طالبان پاکستانی در افغانستان، امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان گفت که پاکستان به جای شکایت بیاید مستقیم با این گروه گفتگو کند.

با این حال دیگر مقام‌های طالبان به گونه کامل در برابر انتقادهای پاکستان، خاموشی اختیار کرده است.