بروکینگز: کار با ملا یعقوب برای جهان آسانتر است و جنگ جبهه مقاومت جایی را نمیگیرد
موسسه تحقیقاتی بروکینگز در امریکا در تحلیلی مینویسد که ملا هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان یکدنده و آشتیناپذیر است و ملایعقوب گزینه عملگرا است و کار با او برای غرب آسانتر است. در این تحلیل به جبهه مقاومت هم اشاره شده و آمده است که فعالیت مسلحانه این جبهه جایی را نمیگیرد.
واندا فلباب براون نویسنده این تحلیل میگوید که در میان رهبران طالبان اختلافات جدی برسر سیاستهای این گروه وجود دارد.
این تحلیلگر بر بنیاد صحبت با منابع افغان و غربی مدعی است که چهرههای عملگرای چون ملا برادر و سراج حقانی از ترس چندپارچگی گروه و اعدام شدن، با فرمانهای اخیر ملا هبتالله مخالفت نمیکنند.
با این که هیات مذاکرهکننده طالبان در دوحه بارها گفته بود که در سیاستهای قبلی این گروه در برابر جریانهای سیاسی و زنان تغییر به وجود آمده است، اما پس از قدرت گرفتن، طالبان دوباره زنان را از کار و تحصیل محروم کردند و به گفته براون، با تشکیل «حکومت یکدست پشتونی»، جریانهای سیاسی را از دایره دولت بیرون راندند.
براون به آن دسته از تحلیلگران و سیاستمداران غربی تعلق دارد که اخیراً با جدیت بحث طالبان میانهرو و تندرو را مطرح میکنند. آنها امیدوارند که شاخه عملگرا و معقولتر طالبان زمام قدرت را در افغانستان به دست بگیرد و در سیاستهای این گروه و رابطه با غرب تجدید نظر کند.
براون تاکید میکند که شورای علمای طالبان به رهبری ملا هبتالله در قندهار، به طور یکجانبه فرمانها و احکام تندروانه را در افغانستان تطبیق میکند. این درحالیست که شاخه میانهرو باور دارد که این سیاستها در بلندمدت طالبان را ضعیف ساخته و آنها کنترول خود را بر قدرت از دست میدهند.
براون مینویسد: «[طالبان عملگرا] میخواهند که حاکمیت گروه طالبان بر افغانستان دوام بیاورد. بنا به محاسبه آنان، اگر دشواریهای اقتصادی و انزوای بینالمللی طالبان تشدید شود؛ اگر چشمه کمکهای خارجی بخشکد، این گروه پایدار نخواهد ماند.»
از نظر براون، ملا عبدالغنی برادر، معاون رئیس الوزرا، ملا یعقوب، وزیر دفاع و سراج حقانی، وزیر داخله طالبان جز طالبان عملگرا اند.
هرچند این افراد، به خصوص سراج حقانی، از قدرت زیادی برخوردارند اما به گفته براون، توان اعمال فشار و ابراز مخالفت با تصمیمهای ملا هبتالله را ندارند. همچنین، کودتا و کنار زدن امیرالمومنین طالبان در مرحله فعلی برای آنها ممکن نیست.
از نظر براون، ملا برادر و ملا یعقوب و سراج حقانی به یک دیگر اعتماد کافی ندارند و متحد نیستند. برای آنها همراه کردن بخش عمدهای از فرماندهان طالبان با خود دشوار است.
از سوی دیگر، خطر این وجود دارد که برخی از این چهرهها جان خود را در اثر مخالفتهای داخلی از دست بدهند و گروه طالبان در اثر زد و خورد درونی چند پارچه شود.
نکته مهم دیگر در تحلیل این پژوهشگر موسسه بروکینگز این است که حذف ملا هبتالله کشاکش داخلی برسر جانشینی را به وجود میآورد. در حالیکه ملا برادر و ملا یعقوب خواهان رسیدن به راس قدرت اند، اما پاکستان بیشتر به سراج الدین حقانی متمایل است. در عین حال طالبان قندهاری از جمله یعقوب و برادر دلیلی برای حمایت از حقانی ندارند.
به گفته نویسنده، جبهه مقاومت توان به چالش کشیدن طالبان را ندارد و اختلافات داخلی طالبان اگر منجر به جنگ داخلی دیگر شود، برندهای جز داعش نخواهد داشت.