اولین روز نشست مجمع عمومی سازمان ملل؛ گلایه کشورهای فقیر و نگرانی کشورهای ثروتمند

ایلا مرضیه حسینی
ایلا مرضیه حسینی

دکترای روابط بین‌الملل

هفتادو‌هفتمین مجمع عمومی سازمان ملل بعد از ماه‌ها چالش در روابط بین‌الملل، رهبران جهان را برای چاره اندیشی گردهم آورده است.

بهای سر به فلک گذاشته انرژی، جهش هشت‌و‌نیم درصدی نرخ تورم در امریکا و سقوط کم سابقه ارزش یورو از جمله مواردی است که رهبران کشورهای عضو را گردهم آورده است. نشستی با هدف تحکیم اتحاد و تلاش برای مهار سیاست‌های یکجانبه کشورهایی چون چین و روسیه.

مجمع عمومی سازمان ملل بعد دو سال غیبت رهبران و سخنرانی‌های ویدئویی، برای اولین‌بار به صورت کاملا حضوری آغاز به کار کرده و به جز ولادیمیر زلنسکی، رهبر کشور جنگ‌زده اوکراین، همه رهبران جهان ملزم به ارائه حضوری سخنرانی‌های‌شان بودند.

در این نشست که تحت تدابیر شدید امنیتی و مراقبت‌های شدید مربوط با بیماری کرونا انجام شده، بر خلاف سال ۲۰۱۹ که آخرین نشست حضوری این سازمان بود، تعداد کمتری از خبرنگاران حاضر هستند و رهبران جهان تنها مجوز همراهی شش نفر را تا داخل سالن دارند.

از سوی دیگر، برخلاف سال گذشته که این مقر میزبان ده‌ها سمینار و کنفرانس‌های جانبی همزمان بود، اینبار اما تنها بیست سمینار، بیشتر متمرکز بر مسائل تغییر اقلیم است.

در ابتدای این نشست آنتونیو گوترش، دبیرکل این سازمان در خلال تکرار مکرر نگرانی‌هایش، گریزی هم به افغانستان زد و تاکید کرد که طالبان باید به گونه فوری محدودیت‌ها بر آموزش دختران را بردارد.

به روال ثابت هرسال، رئیس جمهور برزیل به عنوان اولین رهبر جهان در پشت تریبون قرار گرفت و سخنرانی خود را ایراد کرد.

سخنرانی او اما بیش از اینکه متمرکز بر حاضرین در سالن باشد، به نظر می‌رسید برای جمعیت ۲۱۲ میلیونی کشورش است؛ در تلاش برای ارائه دستاوردهای دولتش در چهار سال گذشته.

فردیناند مارکوس جونیور، رهبر تازه منصوب فیلیپین دیگر سخنران اولین روز نشست مجمع عمومی بود.

او اولین رئیس جمهور این کشور است که بعد از ده سال روی گردانی از نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل متحد، حضوری در این سازمان سخنرانی می‌کند.

در طول ده سال گذشته به دلیل اختلاف نظر رهبران فیلیپین با مقامات سازمان ملل بر سر نحوه مقابله با مواد مخدر، همواره وزیران خارجه این کشور در نشست‌های مجمع عمومی حاضر می‌شدند و رهبران از مجالس سرباز می‌زدند.

عمده مواضع سخنرانی‌ فردیناند مارکوس جونیور در بیان گلایه و شکایت از دیگر رهبران کشورهای ثروتمند جهان گذشت. گلایه‌هایی که از توزیع ناعادلانه واکسن کرونا آغاز و به انتقاد از حقوق بین‌الملل و اشاره به مناقشات ارضی کشورش با چین ختم شد. چرا که فیلیپین نیز در کنار تایوان دیگر کشور زخم خورده از توسعه طلبی‌های ارضی چین است.

رهبران دو کشور خاورمیانه، اردن و قطر نیز در لیست سخنرانان اولین روز نشست مجمع عمومی سازمان ملل حضور داشتند. هردو متمرکر بر بحران فلسطین و نگران از تنش‌های منطقه.

تمیم بن حمد آل ثانی، رهبر قطر و نام همیشه همراه بحران افغانستان در مذاکرات صلح در سخنرانی خود با اشاره به بحران افغانستان از تبدیل شدن این کشور به عنوان مامن گرم تروریستان، ابراز نگرانی کرد.

او خواهان احترام به مفاد توافقنامه دوحه توسط طرفین امریکا و طالبان شد و بار دیگر بر اهمیت لزوم آزادی حق تحصیل دختران تاکید کرد.

شیخ تمیم که به گفته برخی یارترین همراه طالبان محسوب می‌شود، از سال ۲۰۱۸ و آغاز مذاکرات دوحه همنشین طالبان شد و تلاش کرد از تمامی ابزار های موجود برای تطمیع و قناعت طالبان استفاده کند. با گذشت پنج سال اما، سخنرانی امروزش حاکی از استیصال و نافرجام این پروسه پنج ساله می‌داد.

در سویی دیگر رئیس جمهور ترکیه در سخنرانی‌اش نقش فعال دیپلماتیک خود را در بحران اوکراین مکررا یادآوری کرد و از عملکرد خود در آزادسازی صادرات گندم اوکراین، به عنوان بزرگ‌ترین دستاورد سازمان ملل یاد کرد.

رجب طیب اردوغان در طول شش ماه گذشته در تلاش بوده تا هم روسیه را از خود نرنجاند و هم دل رهبران کشورهای غربی را داشته باشد. در اتخاذ این رویکرد البته، نسبتا موفق هم بوده است و تنها میانجی قابل قبول روسیه و اوکراین، در مذاکرات ناکام دو کشور بود.

اولین روز نشست عمدتا بر گلایه کشورهای فقیر از کاهش کمک‌های بشردوستانه و نگرانی کشور های ثروتمند از جنگ اوکراین گذشت.