سقوط جمهوریت؛ در یک سال حاکمیت طالبان بر زنان افغانستان چه گذشت؟
با تسلط طالبان بر افغانستان، زنان و دختران از ابتداییترین حقوق خود محروم شدند. طالبان در نخستین دستور پس از ورود به کابل، وزارت امور زنان را منحل و آن را به وزارت امر به معروف و نهی از منکر تبدیل کردند؛ نهادی که عمدهترین اقدامهایش در راستای محدودیت زنان بوده است.
این گروه، با فرمانهای رسمی، بیش از دونیم میلیون دختر را از آموزش محروم و تفکیک جنسیتی را در دانشگاهها عملی کرد.
دادستانی رسیدگی به خشونت علیه زنان فروپاشید و زنان دادستان از کار برکنار شدهاند. همچنان سفر زنان بدون همراهی یک عضو مرد خانواده (محرم) ممنوع شده و زنان مجبور به پذیرش پوشش اجباری مورد نظر طالبان شدند.
بر بنیاد فرمانهای طالبان، تصاویر زنان از ویترین آرایشگاهها و فروشگاهها حذف شده و رفت و آمد زنان به پارکها نیز محدود شده است.
از سوی دیگر، صدها زن از ادارههای تحت حاکمیت طالبان منفک شدهاند؛ در حالی که استخدام زنان فقط در شفاخانهها و زندانهای ویژه زنان و صفوف پولیس برای کنترل حجاب زنان دیگر انجام شده است.
زنان در اعتراض به تصمیمهای طالبان دهها بار به خیابان آمدند. اما آنها لت و کوب و زندانی شده، با آزار جنسی، شکنجه و ناپدیدسازی مواجه شدند. حتی جسد شماری از آنان پیدا شد و تعدادی هم از افغانستان فرار کردند.
شیبا ناصری، کارمند پیشین در یکی از ادارهها به افغانستان اینترنشنال گفت که پس از تسلط طالبان، تغییرات گسترده در زندگی او ایجاد شده و اصلا نمیتواند به آینده فکر کند.
خدیجه و زرغونه دانشآموزان صنف دهم و یازدهم مکتب نیز گفتند که آینده را تاریک میبینند و به شدت ناامید اند.
در همین حال، سمیرا حمیدی، پژوهشگر عفو بینالملل به افغانستان اینترنشنال گفت که اگر جامعه جهانی بر طالبان فشار وارد نکند و در سیاستهای طالبان تغییر ایجاد نشود «زنان مانند سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ به گونه کامل از جامعه حذف خواهند شد.»
دیدگاه طالبان به زنان همچنان از بالا به پایین است و این گروه به زنان به عنوان جنس دوم نگاه میکنند.
عبدالرحمان منیر، معین وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان گفت: «ولی مسئولیت زن را به عهده دارد. در برابر خدا و قانون مسئول و پاسخگو است. ولی تصمیم میگیرد که زن چگونه زندگی کند.»
حداقل بیشتر از ۱۱۰ زن در ۹ ماه اخیر کشته شده و یا خودکشی کردهاند و برعکس از مجازات عاملان گزاشی نشر نشده است.
در جریان یک سال حکومت طالبان، خشونتهای خانوادگی افزایش یافته و به گفته منابع، فرماندهان و نیروهای طالبان زنان و دختران را با زور مجبور به ازدواج میکنند. بربنیاد گزارش نهادهای بینالملل عامل اصلی افزایش خشونتها، سیاستهای تبعیضآمیز طالبان بوده است.
با این همه هنوز شماری از زنان اعتراض میکنند و به تغییر امیدوار اند.