آیا طالبان از پاکستان دور میشود؟ ابراز تمایل ملا یعقوب به آموزش نظامی نیروهایش در هند
اظهارات وزیر دفاع طالبان درباره اعزام نیرو به هند برای کسب آموزشهای نظامی در برخی رسانههای پاکستانی بازتاب یافته است. ملا یعقوب که برخی رسانههای پاکستان او را "وزیر دفاع قدرتمند افغانستان" خواندهاند، به شبکه نیوز۱۸گفته است که طالبان با آموزش نیروهای خود در هند مشکلی ندارند.
وزیر دفاع طالبان این اظهارات را اخیرا در مصاحبه اختصاصی با شبکه تلویزیونی نیوز ۱۸ هند مطرح کرده است.
او در پاسخ به پرسشی درباره اعزام افسران نظامی طالبان برای آموزش در هند گفت: "ما هیچ مشکلی در آن نمیبینیم. روابط افغانستان و هند قویتر میشود و زمینه را برای این امر را فراهم میکند."
اخیرا شماری از مقامهای ارشد دیگر طالبان از جمله امیرخان متقی، وزیر خارجه و سراجالدین حقانی، وزیر داخله این گروه هم با رسانههای هندی گفتگو کردهاند. آقای متقی خواهان گشایش دوباره سفارت هند در کابل شده بود.
شیر محمد عباس استانکزی، معاون آقای متقی نیز در دیدار با این هیات هندی گفته که طالبان طبق سیاست خارجی متوازن خود بهدنبال حفظ و تقویت روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با هند به عنوان یک کشور مهم در منطقه است.
او همچنین گفته که روابط افغانستان و هند تحت سایه رقابتها و مناقشات سایر کشورها قرار نخواهد گرفت.
ملا یعقوب در پاسخ به سوال کانال نیوز ۱۸ هند که آیا رژیم کنونی افغانستان مایل است روابط دفاعی نزدیک با هند داشته باشد، گفته بود که این گروه ابتدا میخواهد روابط دیپلماتیک قوی با همه کشورها از جمله هند برقرار کند. او گفت که پس از برقراری روابط دیپلوماتیک، روابط دفاعی گامی بعدی خواهد بود.
این سخنان در پاکستان، کشوری که حامی اصلی گروه طالبان محسوب میشود، بازتاب گستردهای داشته است.
سفر هیات هندی به کابل
هند هفته گذشته برای نخستینبار پس از روی کار آمدن طالبان در افغانستان هیاتی را به کابل اعزام کرد. این هیات با مقامهای ارشد طالبان از جمله با امیرخان متقی دیدار و گفتگو کرد.
هرچند هدف دیپلوماتهای هند از سفر به کابل مساله کمکهای بشردوستانه به افغانستان و بازدید از پروژههای هندی در این کشور اعلام شده، اما انجام این سفر بعد از مصاحبه مقامهای طالبان با رسانههای هندی و دعوت از دهلی برای گشایش سفارتخانهاش در کابل، میتواند بیانگر تمایل هند برای همکاری با طالبان باشد.
هند در بیست سال گذشته نقش برجستهای در کمک به بازسازی افغانستان داشته است و ساخت پروژههای بزرگی مانند بند سلما، ساختمان پارلمان افغانستان، جاده زرنج - دلارام و شفاخانه ایندرا گاندی از جمله کمکهای این کشور به افغانستان است.
اما حضور پررنگ هند در افغانستان از سوی پاکستان همیشه با نگرانی دنبال شده است. اسلامآباد دهلی را به کمک به مخالفان مسلح پاکستان از جمله طالبان پاکستانی و جنگجویان بلوچ متهم میکند که برای سهم برابر از منابع معدنی از جمله گاز ایالت بلوچستان میجنگند.
در دو دهه گذشته اهداف هندی از جمله سفارت این کشور در کابل بارها هدف حمله شورشیان از جمله شبکه حقانی قرار گرفته است.
حالا ابراز تمایل مقامهای طالبان که از حمایت گسترده پاکستان برخوردار بودهاند، سوالاتی را مطرح کرده است که آیا گروهی که با حمایت گسترده اسلامآباد به قدرت رسیده، اینک بهدنبال نزدیکی با هند، رقیب این کشور است؟
اختلاف طالبان با شبکه حقانی
بر اساس گزارشهای اداره امنیت ملی حکومت پیشین افغانستان، شبکه حقانی که تا سالهای اخیر به عنوان یک گروه مستقل از طالبان فعالیت میکرد، مسئول بیشتر حملات به اهداف هندی در افغانستان بوده است.
شبکه حقانی در عین حال روابط بسیار نزدیکی با سازمان استخبارات نظامی پاکستان (آیاسآی) دارد.
پس از سقوط حکومت پیشین افغانستان در پانزدهم آگست سال گذشته، شبکه حقانی بهسرعت مناطق استراتژیک از جمله وزارتخانههای مهم را در کابل تصرف کرد و به عنوان مهمترین بازیگر وارد عرصه قدرت شد.
این گروه حالا در کنار کنترل وزارت داخله، امنیت ملی و شماری از نهادهای کلیدی دیگر را نیز در دست دارد.
بر اساس گزارشها، شبکه حقانی نقش تعیین کنندهای در سیاستگذاری طالبان از جمله در زمینه آموزش زنان و دختران دارد.
این در حالی است که گفته میشود مقامهای طالبان از جمله ملا محمد یعقوب و امیرخان متقی نگاه نسبتاً معتدلتری به وضعیت دارند و خواهان برقراری تعامل با جامعه جهانی اند.
روابط نزدیک شبکه حقانی با القاعده نیز کار را برای طالبان که بهشدت بهدنبال کسب مشروعیت بینالمللی است، سخت کرده است.
اینک تمایل اعضای طالبان به برقراری روابط دیپلوماتیک قوی با هند و حتی اعزام نیروهای این گروه به این کشور برای کسب آموزشهای نظامی، در راستای دوری طالبان از ولی نعمت این گروه، یعنی پاکستان قابل تفسیر است.