فارین پالیسی: سفارت‌های افغانستان حاضر نیستند از یک گروه تروریستی در جهان نمایندگی کنند
تنها یک هفته پس از آنکه طالبان در اواسط ماه اگست ارگ ریاست جمهوری و دفاتر دولتی در کابل را اشغال کردند، این گروه فراخوانی به سفارتخانه‌های افغانستان در خارج از کشور ارسال کردند. طالبان می‌خواستند در مورد آینده ۶۵ نمایندگی سیاسی افغانستان در خارج از کشور با آنها صحبت کنند.
کنسولگریهای افغانستان در ایالات متحده پیام ساده‌ای دریافت کرد و به یکی از سفارتخانهها در اروپا ایمیلی رسید که از آنها خواسته بود اسامی دیپلمات‌ها و برنامه‌های کاری‌شان را به طالبان توضیح دهند.
در بسیاری از پیام‌هایی که به دیپلمات‌ها ارسال شده، از آنها خواسته شده بود در جلسه آنلاینی با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان شرکت کنند.
بسیاری از دیپلمات‌ها این پیام را به عنوان نشانه‌ای فرض کردند که قصد طالبان برای کنترول سفارتخانهها را نشان می‌داد.
یکی از سفیران افغانستان در اروپا به فارین پالیسی گفت او با چند سفیر دیگر مشوره کرده و از آنها پرسیده می‌خواهند چه کار کنند.
از نظر او شرکت در این جلسات به معنای این بود که دیپلمات‌ها تحت امر وزارت خارجه طالبان هستند.
در نهایت، تصمیم دیپلمات‌ها این بود که به پیام‌های طالبان پاسخ ندهند.
در آن زمان دیپلمات‌های افغانستان شاهد فروپاشی سریع حکومتی بودند که از آن در جهان نمایندگی می‌کردند.
فارین پالیسی در مورد تجربیات و نحوه برخورد با تغییرات جدید در افغانستان با دوازده سفیر و دیپلمات سطح پایین این کشور که هنوز در این سفارتخانهها کار می کنند، گفتگو کرده است. برخی به شرط افشا نشدن هویت‌شان با این مجله مصاحبه کرده‌اند. آنها نگران اند که بخاطر تصامیم‌شان طالبان از خانواده‌های آنها انتقام نگیرد. تقریباً تمام مقامات تبعیدی گفته‌اند که ارزش‌های گروه شبه‌نظامی و تندرو طالبان با افغانستانی که آنها به آن سوگند یاد کرده بودند ناسازگار است.
نصیر اندیشه، سفیر افغانستان در مورد توقع طالبان ژنو گفته است: نظر به خواست سیستم جدید، باید ارزش‌های امارت اسلامی طالبان، ارزش سفارتخانهها باشد و آنها اساساً باید براساس الزامات طالبان کار کنند.
«مثل آتش‌نشان بدون آب»
دیپلمات‌های افغانستان علاوه بر آسیب‌های روانی ناشی از فروپاشی دولت خود، در حال دست‌وپنجه نرم کردن با آینده‌ای مبهم خانواده‌ها و عزیزان‌شان در خانه هستند و چگونگی اداره سفارتخانه‌ای را بررسی می‌کنند که از دولتی نمایندگی می‌کند که دیگر وجود ندارد. چه کسی هزینه‌های آب و برق را پرداخت خواهد کرد؟ دیپلمات‌ها شرایط جدید در سفارتخانهها و کنسولگریهای افغانستان را توصیف کرده‌اند. بیشتر از سفارتخانهها هنوز به فعالیت‌شان ادامه می‌دهند و سرسختانه تلاش می‌کنند تا به نمایندگی از دولت سابق افغانستان ادامه دهند.
بسیاری از حساب‌های بانکی سفارتخانهها در حال خالی شدن و مشکلات در حال افزایش است. کمک به افغان‌ها برای یافتن راه‌هایی برای اقامت قانونی در یک کشور خارجی تا مبادا مجبور شوند به افغانستان تحت کنترل طالبان بازگردند. یافتن راه‌هایی برای ایمن‌سازی ویزا برای افغان‌هایی که پس از تخلیه نیروهای خارجی در کشورهای تحت ماموریت آنها به سر می‌برند و حمایت از خانواده‌های دیپلمات‌ها در سفارتخانه‌هایشان.
یک سفیر افغانستان در یکی از کشورهای آسیایی که نخواست نامش برده شود در مورد وضعیت سفارتخانه افغانستان گفت: «اکنون مثل یک آتش‌نشان بدون آب است. شما فقط از یک بحران به بحران دیگر فرار می‌کنید و سپس بدون منابع و بدون آب، سعی می‌کنید آتش‌هایی را که در همه جا فوران می‌کنند تشخیص دهید.»
برخی از سفیران به وزنه سیاسی و نقش نمادین مشاغل خود اشاره می‌کنند و در پی این هستند که از دولت‌های میزبان خود برای وضع فشار بر رژیم جدید طالبان در مورد حقوق بشر و حقوق زنان استفاده کنند و صدایی باشند در تبعید برای دموکراسی افغانستان.
زلگی سجاد، سرکنسول افغانستان در نیویورک گفت: «غنی نتوانست از افغانستان و قانون اساسی ما محافظت کند. او از حقوق مردم ما محافظت نکرد. ما در یک گروه اصلی با تمام سفارتخانهها و کنسولگریهای خود در سراسر جهان کار می‌کنیم تا صدای مردم خود را بشنویم.»
همه دیپلمات‌ها گفته‌اند که به وعده‌هایی که دولت نوپای طالبان به آنها می‌دهد توجه نخواهند کرد و به افغانستان تحت حاکمیت طالبان باز نخواهند گشت. همه دیپلمات‌ها همچنین نسبت به آینده خود و خانواده‌های‌شان ابراز نگرانی کرده‌اند، به‌ویژه آنهایی که در کشورهای خارج از غرب مستقر هستند؛ کشورهایی که سیستمی برای جلب پناهندگان ندارند.
با وجود تسلط طالبان بر افغانستان، دیپلمات‌ها، امیدی برای ادامه دادن دارند. اینکه هنوز هیچ کشوری به طور رسمی طالبان را به رسمیت نشناخته است. فعلا آنها نماینده دولت قانونی هستند و به سفارتخانه‌های افغانستان اجازه داده می‌شود پرچم سه رنگ کشورشان را برافراشته نگه دارند.
روشن نگه داشتن چراغ‌ها
صفی‌الله وحدت، رئیس سابق منابع بشری وزارت امور خارجه افغانستان گفت که حدود ۴۵ سفارتخانه و ۲۰ کنسولگری افغانستان در سراسر جهان باز است، اما به مرور زمان مشکلات برجسته‌تر می‌شود. غلام‌محمد اسحق‌زی، نماینده افغانستان در سازمان ملل در ماه دسمبر ۲۰۲۱ از سمتش کنار رفت.
اکنون دیپلمات‌های افغانستان مجبور شده‌اند کمرشان را محکم‌تر بسته کنند.
در برخی مکان‌ها، مانند نیویورک و بیشتر پایتخت‌های اروپایی، دولت افغانستان مالک مقر سفارت است. بنابراین نگرانی‌ای از جانب پرداخت اجاره متوجه دیپلمات‌ها نیست، اما در برخی از کشورها مقامات تا حد زیادی تصمیم گرفته‌اند از املاک بزرگ‌تر چشم‌پوشی کنند تا مکان‌های ارزان‌تری برای اجاره پیدا کنند. برخی مجبور به کاهش کارمندان خود شده‌اند. زیرا اکثر دولت‌ها جریان پول بین افغانستان تحت کنترل طالبان و غرب را مسدود ساخته‌اند.
به گفته یکی از دیپلمات‌های ارشد افغان، در اکتبر ۲۰۲۱، چند سفارت افغانستان به دیپلمات‌های خود گفتند که دیگر نمی‌توانند معاشات و کرایه خانه آنها را بپردازند.
چندین سفیر افغانستان اقدامات دیگری را برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها در نظر گرفته‌اند. اقداماتی مثل اخراج تمام کارکنان محلی، خاموش‌کردن چراغ‌ها در طول روز کاری و کار در تاریکی، استفاده از خودروهای دوستان برای شرکت در جلسات به جای استفاده از تاکسی یا حمل و نقل عمومی یا تکیه بر دریافت کمک‌های مالی.
