روزنامه فایننشل تایمز به نقل از مقام‌های چینی و طالبان گزارش داده که شرکت‌های چینی به‌دنبال فرصتی برای دستیابی به ذخایر لیتیم و مس افغانستان اند.
به گفته این روزنامه انگلیسی، با روی کار آمدن طالبان، چین می‌خواهد خلاء ناشی از خروج امریکا و متحدانش از افغانستان را پر کند.
فایننشل تایمز به نقل از یک مقام ارشد طالبان و نماینده یک انجمن صنعتی چین گزارش کرده است که گروهی از نمایندگان شرکت‌های چینی در هفته‌های اخیر به افغانستان سفر کرده‌اند.
تلاش چین برای ورود به عرصه معادن افغانستان در حالی است که این کشور پس از خروج نیروهای بین‌المللی در ماه اگست با بحران شدید مالی و انسانی رو برو شد و چین پیش از تکمیل روند خروج این نیروها با طالبان وارد مذاکره شد.
کلودیا چیا، تحلیلگر موسسه مطالعات جنوب آسیای دانشگاه ملی سنگاپور به این روزنامه گفته است که "چین از اگست ۲۰۲۱ توانسته است ارتباط مستقیم با رهبری طالبان را حفظ کند و به عنوان اولین کشوری که کمک ارسال کرد، قطعا روابطش را با طالبان که مشتاق تامین مالی برای ثبات اقتصاد افغانستان‌اند، تقویت کرده است."
اقتصادهای پیشرو نیاز به دسترسی مطمئن به فلزات لیتیم و مس دارند، منابع مهمی که در فناوری‌های باتری موتورهای الکتریکی و گوشی‌های هوشمند استفاده می‌شوند.
بر اساس برخی گزارشها ذخایر لیتیم افغانستان می‌تواند با بزرگترین ذخایر شناخته شده جهان در کشور بولیویا رقابت کند.
به گزارش فایننشل تایمز در هفته‌های اخیر چین با طالبان در مورد کار مس عینک در جنوب شرقی کابل، یکی از بزرگترین ذخایر مس جهان که قبلا به یک شرکت دولتی چینی واگذار شده بود، گفتگو کرده است.
حداقل یک گروه از بخش خصوصی چین نیز برای تحقیق در مورد مواد معدنی دیگر به ولایت ننگرهار و لغمان در شرق افغانستان نیز سفر کرده است.
اما منابع به این روزنامه گفته‌اند که این گفتگوها در مراحل اولیه است و تضمین نمی‌کند که شرکت‌های معدنی چین برای استخراج معادن افغانستان دست به کار شوند.
انجمن صنعت معدن چین گفته است که ده‌ها شرکت چینی درباره امکان اکتشاف منابع افغانستان از جمله لیتیم تحقیق کرده‌اند.
اما، تحلیلگران نومورا، یک نهاد مشاوره مالی بین‌المللی جاپانی در گزارشی گفته است که با توجه به نگرانی‌ها در مورد مشکلات زیست محیطی، اجتماعی و حکومتی، شرکت‌های که "بازیگران ردیف اول لیتیم" هستند بعید است که وارد افغانستان شوند.
در این گزارش آمده است که دو شرکت معدنی چین، گانفنگ لیتیوم، بزرگترین تولید کننده لیتیم در جهان و تیانچی لیتیم، یکی از بزرگترین معدنچیان لیتیوم چین، هر دو حضور در سفرهای اخیر به افغانستان را رد کرده‌اند.
پروژه‌های معادن افغانستان سال‌هاست که با چالش‌های لوجستیکی و امنیتی روبرو بوده است. در برخی از مناطقی که این معادن قرار دارند، از جمله لغمان شاخه خراسان داعش فعال است و با طالبان می‌جنگد.
چین از جمله نگران نفوذ جنگجویان به منطقه سین کیانگ در مرز افغانستان است، جای که طبق گزارشها چین بیش از یک میلیون ایغور و اقلیت مسلمان را در بازداشت نگهداشته است.
تحلیلگران می‌گویند سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی در معادن افغانستان به تضمین‌های امنیتی طالبان بستگی دارد.
خانم کلودیا چیا می‌گوید ممکن است چین شبیه آنچه پاکستان برای پروژه‌های "دهلیز اقتصادی چین و پاکستان" انجام داده، برای امنیت پروژه‌های چینی محافظین امنیتی بگمارد، یا شرکت‌های امنیتی خصوصی چین که در آسیای مرکزی و پاکستان حضور دارند برای امینت پروژه‌های چینی در أفغانستان استخدام شوند، اما چنین کاری آسان نیست.