کارشناسان سازمان ملل از افزایش اعدام‌ها در جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کرده و گفته‌اند که در ۹ ماه گذشته دستکم ۴۰۰ نفر از جمله ۱۵ زن، اعدام شده‌اند.
آنها از ایران خواستند که فورا اعدام افرادی را که با چنین مجازاتی روبه‌رو اند، متوقف کند.
کارشناسان سازمان ملل متحد روز دوشنبه در نامه‌ای اظهار داشتند که «تنها در ماه اگست ۸۱ نفر اعدام شدند. این تعداد نشان‌دهنده افزایش دو برابری اعدام‌ها نسبت به ماه جولای است که در آن ۴۵ نفر اعدام شده بودند.»
کارشناسان سازمان ملل ضمن ابراز نگرانی شدید از افزایش اعدام‌ها در ایران، خواستار توقف فوری این روند شدند.
در بیانیه کارشناسان سازمان ملل گفته شده نزدیک به نیمی از اعدام‌ها (۴۱ اعدام) برای جرایم مواد مخدر انجام شده است.
این در حالی است که میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی که ایران نیز آن را امضا کرده، اعمال مجازات اعدام را برای «جدی‌ترین جنایات» که شامل قتل عمد می‌شود، محدود می‌کند.
کارشناسان سازمان ملل با نگاه به همین میثاق‌ها هشدار داده‌اند که «اعدام برای جرایم مواد مخدر استانداردهای بین‌المللی را نقض می‌کند.»
از سال ۲۰۲۱ و با تغییر مقررات، افزایش قابل توجهی در اعدام‌های مرتبط با مواد مخدر در ایران مشاهده شده است، به طوری که در سال ۲۰۲۳ بیش از ۴۰۰ نفر به این دلیل اعدام شده‌اند.
آنها اظهار داشتند افرادی که اعدام شده‌اند به دادرسی عادلانه دسترسی نداشته‌اند.
این افزایش آمار با وجود بازنگری در قانون مبارزه با مواد مخدر رخ داد که با هدف محدود کردن اعمال مجازات اعدام برای جرایم مواد مخدر انجام شده بود.
کارشناسان سازمان ملل در بیانیه خود با تاکید بر ضرورت دادرسی منصفانه، نوشته‌اند: «کشورهایی که مجازات اعدام را اعمال می‌کنند باید اطمینان حاصل کنند افراد در طول فرآیند دادرسی کیفری، تحت شکنجه یا رفتار یا مجازات ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز قرار نگیرند و حق آنها برای محاکمه عادلانه و برابری در پیشگاه قانون و دادگاه‌ها باید در تمام مراحل کیفری رعایت شود.»
کارشناسان سازمان ملل بر اساس گزارش‌های دریافتی، هشدار داده‌اند که در جریان محاکمه‌های افرادی که اعدام شده‌اند -از جمله برای موارد قتل - روند دادرسی عادلانه رعایت نشده است.
این کارشناسان اقرار به جرم رضا رسایی، زندانی معترض کرد را که در جریان اعتراضات سراسری «زن، زندگی، آزادی» بازداشت و سپس اعدام شد، بر اساس «اعتراف اجباری و تحت شکنجه» دانستند.
رضا رسایی، جوان ۳۴ ساله که در جریان اعتراضات سال ۱۴۰۱ در شهرستان صحنه کرمانشاه بازداشت شده بود، بامداد سه‌شنبه ۱۶ اسد اعدام شد.
رسایی به کشتن یکی از نیروهای سپاه پاسداران در روز ۲۷ عقرب ۱۴۰۱ متهم شده بود و حکم اعدام او جدی سال گذشته از سوی دیوان عالی کشور تایید شد.
آنان همچنان نسبت به خطر اعدام قریب الوقوع شریفه محمدی، پخشان عزیزی، محمود مهرابی، عباس دریس، احمدرضا جلالی، و جمشید شارمهد هشدار دادند.
کارشناسان سازمان ملل با نگرانی گفته اند که ممکن است افراد بی گناهی اعدام شده باشند.