حملات تروریستی به مسابقات المپیک در تاریخ معاصر
تا پیش از شروع المپیک ۲۰۲۴ پاریس، دست‌کم سه بار این مسابقات هدف حملات تروریستی قرار گرفته است. این حملات موجب شده سیاست‌های امنیتی مرتبط با المپیک بازنگری شود و کشورهای میزبان تحت فشار بیشتری برای تامین امنیت این مسابقات و ورزشکاران قرار بگیرند.
حمله به المپیک مونیخ در سال ۱۹۷۲ و گروگان‌گیری و کشته‌شدن شماری از ورزشکاران اسرائیلی، بمب‌گذاری در المپیک آتلانتا در سال ۱۹۹۶ و بمب‌گذاری در المپیک بیجینگ در سال ۲۰۰۸ از مهم‌ترین نمونه‌های حملات تروریستی به بازی‌های المپیک به شمار می‌روند.
کشتار ورزشکاران اسرائیلی در المپیک مونیخ
هشت عضو گروه فلسطینی سپتامبر سیاه در ساعت ۴:۳۰ بامداد ۱۵ سنبله ۱۳۵۱ (پنجم سپتامبر ۱۹۷۲) از حصار دهکده المپیک در مونیخ بالا رفتند و وارد محل اقامت تیم المپیک اسرائیل شدند.
این مهاجمان با استفاده از کلیدهای سرقتی وارد ساختمان شماره ۳۱ در خیابان کانلی شدند و پس از مواجهه با یوسف گوتفروند، داور اسرائیلی کشتی و موشه واینبرگ، مربی اسرائیلی کشتی، آن‌ها را به اسارت گرفتند.
واینبرگ در تلاش برای مقابله با تروریست‌ها کشته شد. تروریست‌ها بقیه اعضای تیم اسرائیل را گروگان گرفتند و در این بین، یوسف رومانو وزنه‌بردار اسرائیلی نیز به دست تروریست‌ها کشته شد.
تروریست‌ها درخواست آزادی بیش از ۲۰۰ فلسطینی زندانی در اسرائیل و همچنین آزادی دو عضو گروه ارتش سرخ آلمان را کردند.
فعالیت‌های پولیس به طور زنده پخش می‌شد و تروریست‌ها از اقدامات پولیس آگاه شدند. در نهایت، تلاش‌های پولیس آلمان برای نجات گروگان‌ها با شکست مواجه شد.
تروریست‌ها گروگان‌ها را به سمت هلیکوپترهایی هدایت کردند که قرار بود آن‌ها را به فرودگاه فورستن فلد بروک منتقل کنند. در آنجا، پولیس آلمان کمین کرده بود اما عملیات نجات به دلیل ضعف برنامه‌ریزی و اجرا با شکست مواجه شد.
پس از تبادل آتش بین پولیس و تروریست‌ها، یکی از تروریست‌ها یک نارنجک به داخل یکی از هلیکوپترها انداخت و تمامی گروگان‌ها را کشت. در هلیکوپتر دیگر نیز تروریستی با تیراندازی همه گروگان‌ها را به قتل رساند.
این تراژدی پس از ۲۰ ساعت در ساعت ۱۲:۳۰ صبح روز ۱۶ سنبله ۱۳۵۱ (ششم سپتامبر ۱۹۷۲) با کشته‌شدن ۱۱ ورزشکار اسرائیلی، یک افسر پولیس آلمانی و پنج تروریست به پایان رسید.
آمادگی‌های امنیتی ناکافی
قبل از شروع بازی‌های المپیک، کمیته برگزاری بازی‌ها تلاش کرد تا محیطی آرام و دوستانه ایجاد کند و به همین دلیل تصمیم گرفت هزینه‌های امنیتی را به حداقل برساند. آن‌ها کمتر از دو میلیون دالر برای امنیت هزینه کردند و نگهبانان بدون سلاح و نامحسوس در دهکده المپیک حضور داشتند.
مقامات آلمانی قبل از بازی‌ها از یک روانشناس پولیس به نام گئورگ زیبر خواستند که سناریوهای امنیتی بدترین حالت را بررسی کند. حمله تروریستی به اسرائیلی‌ها یکی از سناریوهایی بود که زیبر پیش‌بینی کرده بود، اما کمیته برگزاری، این سناریوها را نادیده گرفت.
تلاش‌های نجات ناکام
مقامات آلمانی تلاش کردند با تروریست‌ها مذاکره کنند تا گروگان‌ها آزاد شوند. آن‌ها به طور مداوم در حال مذاکره با تروریست‌ها بودند و سعی داشتند خواسته‌های آن‌ها را برآورده کنند.
برنامه‌ریزی‌های ناکافی و نقص‌های عملیاتی در طول تلاش برای نجات گروگان‌ها مشخص شد . تک‌تیرانداز‌های پولیس آموزش کافی و تجهیزات مناسبی نداشتند و کمین پولیس آلمان در فرودگاه فورستن فلد بروک با شکست مواجه شد.
بررسی‌ها و تحقیقات
پس از این فاجعه، دولت فدرال آلمان، دولت باواریا و پولیس مونیخ تحقیقاتی را آغاز کردند.
با وجود گزارش زیبر که چنین حمله‌ای را پیش‌بینی کرده بود نتایج این تحقیقات نشان داد که حمله اجتناب‌ناپذیر بوده و مسئولین خود را تبرئه کردند و البته زیبر هم از سمت خود برکنار شد.
یکی از اقدامات مثبت آلمان پس از این فاجعه، تشکیل واحد ضد تروریسم با نام گروه حفاظت مرزی ۹ (جی‌اس‌جی ۹) بود که به یکی از موثرترین نیروهای ضد تروریسم جهان تبدیل شد.
بازی‌های المپیک برای اولین بار در تاریخ خود به مدت ۲۴ ساعت در احترام به ورزشکاران کشته‌شده متوقف شد و سپس در مراسم یادبود، آوری براندیج، رییس کمیته بین‌المللی المپیک، اعلام کرد بازی‌ها ادامه خواهند یافت.
واکنش اسرائیل به تروریست‌ها
اسرائیل تحت رهبری گولدا مئیر، نخست‌وزیر وقت، عملیات انتقام‌جویانه‌ای به نام «عملیات خشم خدا» را راه‌اندازی کرد که در طی آن، چند فرد مرتبط با سپتامبر سیاه و دیگر گروه‌های فلسطینی کشته شدند.
یکی از موارد جنجالی این عملیات، اشتباه در شناسایی هدف‌ها بود. به‌عنوان مثال، در ۳۰ سرطان ۱۳۵۲ (۱۲ جولای ۱۹۷۳)، یک حمله تروریستی در ناروی به اشتباه به یک خانواده ناورژی به نام «آبراهام» (که بی‌گناه بودند) آسیب رساند، که این مساله به شدت مورد انتقاد مجامع بین‌المللی قرار گرفت.
سرانجام عملیات خشم خدا به دلیل اشتباهات و انتقادات زیاد در سال ۱۳۵۲ و ۱۳۵۳ به طور غیررسمی متوقف شد.
پس از حمله تروریستی مونیخ، اسرائیل بر روی تقویت تدابیر امنیتی برای ورزشکاران و نمایندگان خود در مسابقات بین‌المللی تمرکز و تلاش کرد تا امنیت خود را در سفرهای بین‌المللی و در رویدادهای ورزشی تقویت کند.
اسرائیل همچنین به انتقاد از نحوه برخورد و ضعف‌های امنیتی آلمان پرداخت. این انتقادات شامل نقص‌های در برنامه‌ریزی امنیتی و عدم توانایی در پیشگیری از حملات بود.
المپیک آتلانتا ۱۹۹۶
همزمان با المپیک آتلانتا در ششم اسد ۱۳۷۵، یک بمب در پارک مرکزی (المپیک) این شهر منفجر شد، جایی که به‌عنوان محل برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای جانبی المپیک از آن استفاده می‌شد.
این پارک محلی برای نمایش‌های موزیکال و سایر فعالیت‌ها جانبی المپیک بود و بمب به‌طور عمدی در میان جمعیت قرار داده شده بود تا حداکثر تلفات را به همراه داشته باشد.
در این حمله، دو نفر کشته شدند و ۱۱۱ نفر زخمی شدند. قربانیان این حادثه شامل تماشاگران و کارکنان امنیتی بودند و پس از تحقیقات، فردی به نام اریک رودلف به‌عنوان عامل اصلی بمب‌گذاری شناسایی شد.
پس از این بمب‌گذاری، مقامات امنیتی و مسئولان بازی‌های المپیک به‌طور جدی بر روی ارتقا تدابیر امنیتی تمرکز کردند. تغییرات عمده‌ای در سیاست‌های امنیتی و پروتکل‌های حفاظتی به‌وجود آمد تا از وقوع حوادث مشابه جلوگیری شود.
المپیک ۲۰۰۸ بیجینگ
در هفته‌های مانده به آغاز المپیک ۲۰۰۸ در چین، گزارش‌هایی از چند انفجار در این کشور منتشر شد و رسانه‌ها از پذیرش مسئولیت این انفجارها از سوی گروه‌های جدایی طلب اویغور خبر دادند.
بر اساس این گزارش‌ها، دست‌کم دو بمب منفجر شد و در مجموع سه کشته بر جای گذاشت. مقامات چین این موضوع را رد کردند و گفتند این انفجارها ربطی به تروریسم ندارند.
